هگمتانه و تمدن 3 هزار ساله

هگمتانه و تمدن 3 هزار سالههگمتانه و تمدن 3 هزار ساله

هگمتانه، شهری کهن است که تمدن 3 هزار ساله ایران را به رخ جهانیان می کشد. در دوره های مختلف حکومتی، هگمتانه به عنوان پایتخت پادشاهان مختلفی انتخاب شد و همین امر موجب شد تا امروزه آثار تاریخی زیادی از تمدن های گذشته برای ما به یادگار بماند. هگمتانه در قسمت شمالی شهر همدان واقع شده است.
حفاری در شهر هگمتانه
به علت اینکه هگمتانه در داخل شهر همدان ( انتهای خیابان اکباتان ) قرار گرفته است، از سال 1349 الی 1354 تعداد زیادی از منازل مسکونی از مردم خریداری شد تا حفاری جهت کشف کامل این شهر خفته انجام شود. بدین ترتیب 15 هکتار به زمین های مورد بررسی افزوده شد و طی بررسی ها و حفاری های کارشناسان، آثار و اشیا تاریخی مهم و زیبایی از دل خاک بیرون آورده شد که متعلق به دوره مادها و دوره هخامنشیان می باشد. هگمتانه در ابتدا پایتخت انتخابی مادها بود و بعدها هخامنشیان هم این شهر را به عنوان پایتخت تابستانی خود انتخاب کردند. به دلیل نزدیکی زیاد رسوم و فرهنگ مادها و هخامنشیان، تشخیص اینکه آثار مکشوفه دقیقا متعلق به چه دوره ای می باشند، کار آسانی نیست.

معنای کلمه هگمتانه
هگمتانه به معنای محل تجمع می باشد. این شهر تاریخی و زیبا در سال 1310 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در دوره های مختلف هگمتانه نام های متفاوتی به خود گرفته است که تعدادی از این نام ها عبارتند از:
اکباتان، اهدانه، احمتا، همدانا، هنگ متان، امدانه، آکسایا، آنادانا، سارو، زینستان، نازمه و ...

هگمتانه پایتخت مورد علاقه پادشاهان ایرانی
هگمتانه به دلیل داشتن آب و هوای مساعد، به طور متداول مورد توجه پادشاهان ایرانی قرار میگرفته است. اکثرا این شهر به عنوان پایتخت تابستانی انتخاب می شده است. همین امر موجب شده تا از هر دوره ی حکومتی، بناها، آثار و اشیای گرانبهایی به یادگار بماند.

هگمتانه در دوران حکومتی مختلف
در دوران هخامنشیان در زمان حکومت کوروش، هگمتانه به عنوان پایتخت تابستانی انتخاب شد و در آن جا پناهگاه و محل استراحتی برای استر و مردخای ساخته شد.
در زمان مادها کاخی به اسم هفت حصار در هگمتانه ساخته شد که در ساخت آن از قصر عجایب هفتگانه بابل ایده گرفته شده بود که در آن زمان ساخت این کاخ در هگمتانه توجه همگان را به خود جلب کرد و موجب شد تا هگمتانه در آن زمان جزء شهرهای پرجمعیت و پررونق به شمار رود.
اشکانیان و ساسانیان نیز هگمتانه را به عنوان پایتخت تابستانی خود انتخاب کردند.
سلوکیان نیز هگمتانه را به عنوان پایتخت خود برگزیدند. جانشینان اسکندر مقدونی نزدیک به یک قرن در هگمتانه به مردم حکومت کردند.
سلجوقیان نیز با تغییر پایتخت خود از بغداد به هگمتانه این شهر را به عنوان محل حکومت خود برگزیدند.
در زمان زندیه نیز کریم خان برای مدت کوتاهی همدان را به عنوان پایتخت خود انتخاب کرد.

معماری هگمتانه
از سال 1362 تا 1385 تحقیقات و بررسی های گسترده ای برروی هگمتانه انجام شد و آثار زیادی کشف شد. شهری که از دل خاک بیرون آورده شد دارای معماری زمان اشکانیان است که در اصطلاح به آن شهرهای شطرنجی میگویند. خانه های ساخته شده مشابه به هم و قرینه می باشند. سازه ی اصلی به کار رفته شده در ساخت این بناها خشت و گل است و در بعضی از موارد از آجر هم استفاده شده است .

اشیا کشف شده در هگمتانه

لوحی از جنس طلا به نام آریارمنه که متعلق به زمان داریوش اول می باشد و در حال حاضر در موزه برلن آلمان نگهداری می شود.
لوحی طلا به نام ارشام که متعلق به زمان هخامنشیان می باشد و در حال حاضر توسط شخصی آمریکایی به نام مارسل ویدال خریداری شده و در مجموعه خصوصی او نگهداری می شود.
در زمان بررسی ها و کاوش ها در تپه هگمتانه دو لوح کاملا مشابه که برروی هردو به خط میخی نوشته شده بود کشف شد. جالب اینجاست که متن هردو لوح کاملا یکسان می باشد اما یکی از این دو لوح از جنس طلا و دیگری از نقره می باشد. در حال حاضر محل نگهداری لوح نقره ای موزه کاخ مرمر می باشد و لوح طلایی در موزه ایران باستان نگهداری می شود.
کوزه ای شکسته که متعلق به زمان هخامنشیان و در زمان خشایارشاه بوده است. این کوزه از جنس نقره است و برروی آن متنی به خط میخی نوشته شده است. این کوزه در حال حاضر در موزه ایران باستان نگهداری می شود.
ظرف طلا، جام نقره، پایه ستون سنگی، لوح زرین اردشیر دوم، لوح زرین داریوش دوم از دیگر آثار مکشوفه تپه هگمتانه می باشند.


شهر تاریخی هگمتانه سندی بر تاریخ 3 هزار ساله ی ایران است. بازدید از این شهر خفته حس غرور و شعف را در دل هر ایرانی زنده خواهد کرد.

اختصاصی وب گردی

گفتگوی هم میهن...