اصلاح تغذيه ، ضرورت زندگي امروز

مشكلات سفره ي خانواده ي ايراني امروز:
- زرشك پلو با مرغ و سبزي پلو با ماهي: از غذاهاي بسيار سرد هستند كه بلغم زا و سودازا هستند (يعني به مرور زمان و در صورت مصرف زياد غلظت خون ايجاد خواهند كرد و اخلاط نابه جا و مضر در بدن توليد مي كنند) ماهي، مرغ، برنج، زرشك، رب، سالاد، ماست، آب ليمو، سيب زميني، باقلا، روغن نباتي، همگي سرد و بلغم زا هستند كه بايد چنين اغذيه هايي كمتر مصرف شود و همراه آن ها حتما" بايد ادويه اي گرم و گرمي هايي نظير فلفل سياه، كنجد، عسل، سياهدانه، زنجبيل، و آويشن مصرف شود.

- عدسي غذايي سودازاست و غلظت خون ايجاد مي كند. نخود صفرازا و خونساز است. در طب سنتي لوبيا جايگاه چنداني در تغذيه ندارد و در عوض نخود بسيار مورد تأكيد است و حكما سم زدايي از بدن، افزايش توان جنسي، افزايش حافظه، تقويت قلب، خونسازي، استخوان سازي، جلوگيري از سفيدي موها و ده ها خاصيت ديگر را براي نخود قائل مي باشند. نخود حرارت غريزي(نيروي حياتي و انرژي ذاتي) را افزايش مي دهد و جواني را پايدار مي كند. به همين دليل در تغذيه ي سنتي ايرانيان نخود جايگاه ويژه اي داشته و در نخودآب، آب گوشت و انواع خورشت ها و آش ها مكرر استفاده مي شده است و امروز بر عكس شده و مصرف لوبيا روز به روز بيشتر و گسترده تر و مصرف نخود روز به روز محدودتر و كمتر مي شود.

- حذف سبزي و جايگزيني انواع سالادها نيز صحيح نيست. طبق توصيه ي اهل بيت(ع) سبزي آرايش و زينت و بركت سفره است. طبع سبزي ها عموما" «گرم» است و هضم غذا را بهتر مي كند. داراي فيبر بوده كه مانع يبوست است و مواد معدني سرشار و ويتامين هاي متنوعي دارد. سالادهاي مرسوم(نظير خيار، گوجه، كاهو و...) بلغم زا هستند و بر خلاف تفكر مرسوم هضم غذا را مختل مي كنند! نفخ ايجاد كرده و اخلاط مضر در بدن توليد خواهند كرد. خصوصا" كه روي سالادها سس مايونز(ماده اي بسيار سمي و مضر ) هم اضافه مي شود.

- خوردن ماست به همراه گوشت و غذاي گوشتي بسيار مضر است و طبق گفته ي حكما خلط خام و بلغم فراوان توليد خواهد كرد. يكي از مهم ترين علل ويتيليگو(برص و لك وپيس) از نظر طب قديم مصرف ماست همراه با گوشت، ذكر شده است.

- مصرف پنير به تنهايي بلغم زا و مضر است. بهتر است پنير شبها و همراه گردو مصرف شود. پنير را مي توان به همراه زيره ي سياه و سياهدانه مصرف كرد. خوردن نان و پنير به تنهايي در صبحانه بلغم زاست و فرد دچار رخوت و سستي، بيحالي و خواب آلودگي، كندي در يادگيري و كاهش تمركز ذهن خواهد كرد.
- لبنيات خالي مضر است. پنير با گردو يا سياهدانه يا زيره، شير با گلاب يا عسل يا هل يا دارچين، ماست با سياهدانه يا شيره ي انگور يا نعناع و گل سرخ و بالاخره كره با عسل بايد ميل شود.

- حذف سركه از سبد غذايي خانواده ي ايراني: اين مورد يكي از بزرگترين ظلم هايي است كه متأسفانه توسط گروهي از پزشكان به آن دامن زده مي شود. تحت اين عنوان كه سركه براي اعصاب مضر است و سبب زخم و ورم معده مي گردد! رسول خدا(ص) مي فرمايند: در خانه اي كه سركه باشد فقر وارد نمي شود. سركه جزء ثابت خوراك سفره ي امام علي(ع) بوده است. طبق تحقيقات طب نوين، سركه در كاهش كلسترول، چربي خون و قند خون نقش بسزايي دارد. سركه سبب وازوديلاتاسيون عروق و بهتر شدن جريان خون در رگ هاي بدن مي شود. سركه به هضم غذا كمك مي كند و برطرف كننده صفرا است. سركه ضدعفوني كننده غذا و از بين رفتن رسوبات و املاح مضر آنها است. طبيعت سركه سرد است و اگر فرد سوداوي و بلغمي در مصرف آن زياده روي كند، سبب ضعف اعصاب، بيحالي و افت فشار خون مي شود و ممكن است مضراتي داشته باشد. بهتر است اين افراد سركه را با عسل يا شيره(سكنجبين و سركه شيره) مخلوط كرده و ميل كنند كه تركيبي اصلاح شده است و ديگر عوارض سركه را نخواهد داشت. ترشي ها جايگزين هاي خوبي براي سركه هستند. زكرياي رازي در رساله ي «سكنجبينيه» بيش از يك هزار نوع سركه و سكنجبين معرفي كرده كه هر كدام فرمول ساخت ويژه اي داشته و موارد مصرف و كاربردهاي درماني هر كدام را به طور مفصل تشريح نموده است.

- وعده ي غذاي ظهر از نظر طب سنتي و طب اسلامي سودازا و مضر است و سبب غلظت خون مي شود. در طب اسلامي توصيه به دو وعده غذا خوردن شده است. يكي صبح و ديگري عصر و غروب يا ابتداي شب.(در تابستان ها غذاي ظهر ضرر بيشتري نسبت به زمستان دارد.) فرمول ديگر غذا خوردن طبق دستور امام رضا(ع) اين است: روز اول صبحانه و شام، روز دوم فقط ناهار ميل شود يعني هر دو روز، سه وعده غذا ميل شود.

- تنوع خواري و مصرف اقلام متعدد و متنوع در يك وعده ي غذايي كاري غلط است و از نظر طب اسلامي مضر است و سبب به هم خوردن تنظيم دستگاه گوارش مي شود. زماني كه تنوع اقلام يك وعده ي غذا از دو-سه مورد فراتر مي رود، سيستم اخلاطي و آنزيم هاي هاضمه دچار سردرگمي و اختلال شده و هضم غذا ناقص خواهد شد. يكي از رموز «طول عمر» از نظر طب سنتي، ساده غذا خوردن و تنوع كم اقلام غذاهاي سر سفره، ذكر شده است.

- ريزه خواري و جزء خواري نيز در طب سنتي، براي دستگاه گوارش مضر محسوب مي شود. وعده هاي متعدد اما كوچك غذا خوردن(به ويژه اگر اقلام junk fook نظير پفك و چيپس و كيك و... باشد) سبب استهلاك بيشتر دستگاه گوارش و طول عمر كمتر مي گردد.(تنوع خواري و ريزخواري در طب جديد نه تنها مضر معرفي نشده است بلكه مفيد شمرده شده است!) مثال ساده اي مي زنيم: شما اگر در يك روز اتومبيل خود را يك بار روشن كنيد و صد كيلومتر رانندگي كنيد، به مراتب استهلاك كمتري خواهد داشت تا آن را بارها روشن كرده ولي هر بار صد متر و پنجاه متر رانندگي كنيد.

- آجيل ها براي كاهش چربي خون، غلظت خون، سلامت كبد، قلب و افزايش كاركرد مغز بي نهايت مفيد و لازم مي باشند.طبق تحقيقات محققين آمريكايي بهترين آجيل ها به ترتيب بادام درختي، گردو و فندق است(درست منطبق بر ديدگاه حكماي طب سنتي ايران) مصرف روزانه ي يك مشت آجيل بين پنج تا پانزده سال به طول عمر شما مي افزايد.( در سنت ايرانيان مصرف آجيل فراوان بوده و در مهماني ها و شب نشيني ها، آجيل بسيار مرسوم بوده است.) مصرف روزانه 21-7 عدد بادام، (البته مغز نشده به طوري كه خودمان آن را بشكنيم. زيرا بادام و گردو پس از خارج شدن از پوسته ي خود پس از چند روز، درصد قابل توجهي از خواص خود را از دست مي دهند.) جهت پاك سازي كبد، تقويت استخوان ها، رشد قد اطفال و افزايش هوش و حافظه توصيه مي گردد. آجيل ها به غلط، براي كبد مضر معرفي شده است كه به هيچ وجه اين طور نيست و فقط در طبايع صفراوي مزاج مصرف آن بايد محدودتر باشد.(تفت و بو دادن آجيل ها خاصيت آنها را كمتر مي كند.)

- باور غلط و مصطلح ديگري كه باز از سوي برخي پزشكان ما تقويت مي شود. مضر بودن ادويه براي كبد است! طبيعت ادويه گرم و خشك است و تنها مورد احتياط آن در طبايع صفراوي كه خود گرم و خشك هستند و نيز افرادي كه كبد گرم دارند، مي باشد. مصرف ادويه همراه غذاهاي در طبايع سرد، عامل فعال شدن كبد و كاركرد منظم دستگاه گوارش خواهد بود. ادويه سبب تعديل بلغم اضافي معده و رطوبت هاي نابه جاي دستگاه گوارش شده و با مصرف بلندمدت و مداوم، بلغم و سوداي نابه جاي بدن نيز كاهش يافته كه در تخفيف و درمان بيماري هاي بلغمي و سوداوي بسيار موثر است.(بيماري هايي نظير آرتروز، درد مفاصل، نفخ معده، كاهش حافظه، صرع، شب ادراري، عفونت هاي زنانگي و افسردگي و ...) بالاترين مصرف زنجبيل در دنيا مربوط به كشورهاي اروپايي است و امروزه ثابت شده است كه زنجبيل در مهار اترواسكلروزيس(انسداد عروق) و حل كردن لخته هاي خون و كاهش غلظت خون كاملا" موثر است. مهم ترين علت نفخ معده، مصرف سردي ها با غذا نظير خيار، كاهو، ماست و... است كه براي حل اين موضوع، مصرف ادويه با غذاها مثلا" كنجد خام و عسل، فلفل سياه، پودر آويشن با ماست، سياهدانه، زنجبيل، زيره ي سياه و... توصيه مي شود.

- مصرف هندوانه، خربزه، طالبي و انگور به همراه غذاها سوء هاضمه و اخلاط فاسد توليد مي كند.تنها ميوه اي كه همراه غذا مجاز به مصرف است، انار و زيتون است و جالب است كه بدانيم مصرف انار و زيتون به تنهايي از ديدگاه حكماي طب سنتي مضر است. به طور كلي ميوه ها بهتر است تنها مصرف شوند.

- هر غذايي در طب سنتي داراي يك يا چند مصلح مي باشد. منظور از مصلح يعني نوعي ماده ي غذايي يا گياه دارويي كه مصرف آن به همراه غذاي مورد نظر، در اصلاح و تعديل عوارض جانبي احتمالي آن غذا، موثر خواهد بود و هضم غذا را بهتر خواهد كرد و خواص و فوايد غذا، جذب غذا و تأثير غذا را در بدن و ارگان هاي مربوطه مضاعف خواهد كرد. در تغذيه ي سنتي ايرانيان مصرف مصلحات به طور كامل مراعات مي شده و تقريبا" غذا و ميوه اي يافت نمي شود كه بدون مصلحات مصرف شود. مثلا" كاهو و سكنجبين، خيار با نعناع يا گل سرخ، ماست يا شيره، برنج با زيره ي سياه، دوغ با كاكوتي يا آويشن، چاي با آبليمو، تخم مرغ با دارچين، ارده با شيره ي انگور، عدسي با گلپر، آش جو با فلفل سياه، آب گوشت با پياز، كباب با سماق، ماهي با گردو يا فلفل سياه، سير يا خرما و ... مصرف مي شده است. امروزه تقريبا" مصرف اين مصلحات با غذاها كنار گذاشته شده است كه اين خود سبب كاهش كم و كيف جذب و هضم غذا خواهد شد.

- اكثر اقلام و غذاهاي وارداتي غربي مانند: ماكاروني، پيتزا، پفك، سوسيس، كالباس، همبرگر، نان فانتزي، شكلات ها، بيسكوئيت ها، چيپس و ... يبوست زا هستند. يبوست در طب سنتي بسيار حائز اهميت است و يكي از اصلي ترين دلايل پيدايش و شدت يافتن بيماري هاست. تا آنجا كه به عنوان ام الامراض(مادر بيماري ها) شناخته شده است. نان هاي بدون سبوس و برنج دو عامل مهم تشديد يبوست است. غذا هر چه خشك تر باشد يبوست زاتر است. به همين دليل در طب سنتي اغلب غذاها به شكل آبدار و آبكي نظير آش، خورشت، حليم، فرني و آب گوشت طراحي شده است كه همگي ضد يبوست هستند.

- سالاد الويه نيز جزء غذاهاي بسيار سرد و بلغم زا مي باشد و لذا بايد با ادويه گرم نظير فلفل سياه و آويشن مصرف شود. به دليل وجود مواد شيميايي سرطان زا در سس مايونز، بهتر است هنگام تهيه سالاد الويه از سس كمتري استفاده شود.

گفتگوی هم میهن...