مغالطۀ مساوی دانستن "حکمت" با "فلسفه" و "حکیم" با "فیلسوف

ساخت وبلاگ
مغالطۀ مساوی دانستن "حکمت" با "فلسفه" و "حکیم" با "فیلسوف

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿۱۶۴﴾ آل عمران

خداوند بر مؤ منان منت نهاد ( نعمت بزرگي بخشيد) هنگامي كه در ميان آنها، پيامبري از جنس خودشان برانگيخت؛ كه آيات او را بر آنها بخواند، و كتاب و حكمت به آنها بياموزد؛ اگر چه پيش از آن، در گمراهي آشكار بودند.
دربرخی از کتب و مقالاتی که در موضوع فلسفۀ اسلامیزه شده نگاشته شده، فلسفه مترادف با حکمت، و از فیلسوف با عنوان حکیم نام برده شده است.

اینگونه اظهارات تاچه حد منطبق با حقیقت و ادبیات دینی-قرآنی است؟


در نادرستی به کار بردن این گونه تعبیرات(فلسفه=حکمت) باید دانست که علاوه بر هم معنی نبودن از نظر لفطی و مفهومی، مقولاتی که فلاسفه در جهان اسلام از آن بحث کرده اند ،مقولاتی وارداتی و مربوط به قرن ها پیش از ظهور اسلام است که فلاسفه و عرفای مسلمان(در مفهوم اصطلاحی)،دربارۀ این مقولات و نسبتشان با آیات و روایات دینی برخوردی تحمیلی و تطبیقی ،در پیش گرفتند.
در قرآن دست كم 4 آيه نص است بر اين كه خداوند بر پيامبران حكمت «نازل كرده است» و دست كم در 6 آيه نصّ شده است كه پيامبران از آن جمله رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) به مردم حكمت ياد مى دادند.

اگر فلسفه به معنای حکمت است و مقولات مورد بحث فلاسفه (که فلاسفه مسلمان ازغیرمسلمانان اقتباس کردند) حکیمانه بود،قطعا به طور صریح و روشن در ایات و احادیث می آمد و نیازی به تطبیق و تاویل این مقولات با نصوص دینی نبود.

و حتما پیامبر که مأمور به تعلیم حکمت بودند،مقولات وام گرفتۀ شدۀ فلاسفه مسلمان از بیگانگان را به مردم تعلیم می داد.

همچنین باید این نکته مهم عنوان شود؛که آن حکمتی که در قرآن از آن اسم برده شده و بر پیامبر(ص) نازل شده به معنای علم استوار و دارای استوار بالذات است، و هیچ خطا و اشتباه و اختلافی در آن نمی تواند پیدا شود. به عبارتی دیگر محال است در آن اختلاف و تضادی باشد ، در حالی که می دانیم در میان فلاسفه و عرفای اصطلاحی مکاتب گوناگون فلسفی و نحله های مختلف صوفی- عرفانی پدید آمده که هر مکتب فلسفی و مشرب عرفانی،مفاهیم و آراء دیگر مکاتب را قبول ندارد و گاهی اساس یک مکتب را زیر سوال می برد. همچنین مطالب متشتت و مخالف قرآن و روایت صحیح در این نحله ها یافت می شود.

حضرت امام خمینی(ره): «اگر تمام فلاسفه از صدر تا به امروز را گرد آورید حتی دو نفرشان نیستند که در همه مسایل فلسفی متفق النظر باشند لیکن اگر همه پیامبران از آدم تا خاتم جمع شوند حتی یک اختلاف نظر هم ندارند»

نکتۀ مهم دیگر،اگر فلسفه یعنی حکمت؛ کدام فلسفه حکمت است؟ فلسفۀ افلاطونی؟ ارسطویی؟ رواقی؟ افلوطینی؟ مشایی؟ اشراقی؟ صدرایی؟ !!!

گفتگوی هم میهن...
ما را در سایت گفتگوی هم میهن دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان fhammihan بازدید : 174 تاريخ : يکشنبه 30 خرداد 1395 ساعت: 8:17