نقد و بررسی انیمیشن Brave ( شجاع )

نقد و بررسی انیمیشن Brave ( شجاع )یکی از ایرادات همیشگی که به کمپانی عظیم " پیکسار " وارد بوده این هست که اهمیت چندانی به ساخت انیمیشن برای دختران نمی دهد. البته 1این را هم باید در نظر گرفت که کمپانی پیکسار از بدو تاسیس تا به امروز تقریباً تمام افرادی که در آن مشغول به کار هستند را مردان تشکیل می دهند و فکر می کنم تنها تعداد کمی از خانمها باشند که آن هم در پُست های نه چندان مهم در این کمپانی مشغول به کار باشند! در مجموع به نظر می رسد که پیکسار علاقه ی خاصی به ساخت انیمیشن های دخترانه نداشته و سابقه اش هم کاملاً گویای این حقیقت است. اما حالا که پیکسار زیر مجموعه کمپانی " والت دیزنی " شده ( کمپانی دیزنی مالک بیش از نیمی از سهام پیکسار می باشد ) ظاهراً فشارهای دیزنی هم بر روی آنها اثر کرده و اینبار اثری دخترانه را روانه سینما کرده اند. خوشبختانه برخلاف پیکسار ، کمپانی والت دیزنی تا به امروز انیمیشن های دخترانه بسیاری را ساخته که بسیاری از آنها جزو خاطره انگیزترین انیمیشن های تاریخ سینما به حساب می آیند و به نظر می رسد حالا نوبت کمپانی پیکسار هست که در این بخش خودی نشان دهد.

در قرن دهم میلادی در کشور اسکاتلند ، پادشاهی به نام فرگوس ( بیلی کانلی ) و همسرش ملکه الینور ( اِما تامپسون ) زندگی خوب و خوشی را سپری می کنند. پادشاه و ملکه همچنین دختری به نام مریدا ( کلی مک دونالد ) دارند که در حال تربیت او برای اداره کشور در آینده هستند. اما مریدا برخلاف آموزه های مادرش، اعتقادی به رفتارهای سلطنتی و رسمی ندارد و بجایش دوست دارد تا تیراندازی و سوارکاری را بیاموزد! همین اختلافات سبب می شود تا رابطه مریدا با خانواده اش دچار فراز و نشیب های فراوانی شود. اما مشکل اصلی زمانی به سراغ مریدا می آید که خانواده اش تصمیم می گیرند او را به ازدواج مردی درآورند اما مریدا با زیرکی به آن مرد می گوید که در خاندان آنها معمولاً افراد را از همان دوران کودکی برای هم نشان می کنند و ازدواج های خارج از این چارچوب رایج نیست! 2

پس از این ماجرا و بگو مگوهایی که میان مریدا و مادرش بالا می گیرد، مریدا با عصبانیت از قصر خارج می شود و در راه با حباب های آبی رنگی مواجه می شود که او را به سمت کلبه یک جادوگر هدایت می کنند. مریدا پس از آشنایی با جادوگر از او می خواهد تا سحری انجام دهد تا مادرش تا این حد به او و کارهایش خرده نگیرد اما در عوض این جادوگر ملکه را تبدیل به خرسی سیاه می کند، آن هم خرسی که اهالی منطقه به محض دیدنش او را از پای در می آورند! حال مریدا می بایست مشکلی را که بوجود آورده حل کند و...

کمپانی پیکسار اگرچه بعد از مدتها تصمیم گرفته یک انیمیشن دخترانه را روانه سینماها کند اما حتی در ساخت « شجاع/ Brave » هم سعی کرده تا شخصیت اصلی داستان که یک دختر است را متفاوت با دخترهای معمولاً لوس کمپانی دیزنی خلق کند! مریدا به عنوان شخصیت اصلی داستان دختری است که برخلاف کسانی مانند " سیندرلا " ، علاقه ای به جذاب بودن ندارد و در مجموع خوشش نمی آید که نه جذاب باشد و نه مردی به پر و پایش بپیچد! بجایش او علاقه مند هست تا مثل قهرمانان تیراندازی با کمان را بیاموزد و یک سوارکار حرفه ای شود. پیکسار حتی در خلق این شخصیت طعنه های خاصی هم به پرنسس های والت دیزنی می زند و هنگامی که مادر مریدا به او آداب رسوم رفتار سلطنتی را توضیح می دهد، با بی میلی فقط گوش می دهد و سپس با تکان دادن سر به دنیای خودش باز می گردد؛ گویی که این نوع رفتار اصلاً برایش مهم نیست و او دوست دارد راه خود را پیش بگیرد.

« شجاع » اما جدای از تمام تفاوتهایی که با انیمیشن های رایج دخترانه دارد، در اصل یک داستان مادر و دختری است که به خوبی نوشته شده 3و تا پایان فیلم هم به خوبی روایت می شود. مریدا که مادرش تبدیل به خرس شده، تنها 2 روز فرصت دارد تا این طلسم را خنثی کند وگرنه مادرش برای همیشه تبدیل به خرس خواهد شد! در این راه افراد منطقه هم که دل خوشی از این نوع خرس ندارند سعی می کنند تا او را نابود کنند اما مریدا هربار با دلاوری هایش مانع از انجام اینکار می شود تا بدین سان مادرش از اینکه تابحال پی به استعدادهای پنهانی دخترش نبرده شرمسار شود. اما برای اینکه توازن برقرار شود در بخشی از داستان هم مادر مریدا مانع از آسیب رسیدن به دخترش می شود تا تماشاگر با تمام وجود لذت رابطه عاشقانه مادر و دختر را در یک انیمیشن پیکساری احساس کند. در کل می توانم بگویم که پیکسار به مانند همیشه در نگارش فیلمنامه توجه ویژه ای به ذائقه مخاطب خودش داشته و در اینجا هم داستان « شجاع » را دقیقاً مطابق میل قشر مونث جامعه به نگارش درآورده و فکر نمی کنم دختری باشد که از تماشای « شجاع » لذت نبرد.

البته برای من توجه به جزییات تکنیکی انیمیشن « شجاع » بیش از داستان جذابیت دارد چراکه در آن وسواس زیادی به کار رفته است. قطعه های موسیقی اسکاتلندی به کار رفته در این انیمیشن چنان گوش نواز و دل نشین هستند که تماشاگر را مدهوش می کنند. زیباترین این موسیقی ها زمانی به گوش می رسد که جولی فولیس در حال آواز خوانی بر روی قطعات محلی اسکاتلندی می باشد که پیشنهاد می کنم حتما به آن گوش دهید.

« شجاع » از لحاظ گرافیکی هم مانند اغلب انیمیشن های پیکسار، چشم نواز است. زیباترین افکت های گرافیکی را می توانید در موهای پریشان مریدا مشاهده کنید که موج های آن به زیبایی به رقص در می آیند. همچنین محیط جنگل به کار رفته در این انیمیشن بسیار زیبا است و رنگ بندی های تیره جنگل نیز در بهترین حالت ممکن قرار دارد. البته شاید بتوان اصلی ترین ایراد فیلم4 را مربوط به چهره مریدا دانست که جزییات زیادی در آن به چشم نمی خورد. جالب اینجاست که صورت مریدا به عنوان شخصیت اصلی داستان در مقایسه با شخصیت های منفی ، از ظرافت های به مراتب کمتری بهره برده است. شما به راحتی می توانید انواع چین و چروک ها را در صورت شخصیت های منفی داستان مشاهده کنید اما درباره مریدا این جزییات اصلا به چشم نمی خورد.

صداپیشگان انیمیشن « شجاع » کار خود را به خوبی انجام داده اند. صدای کلی مک دونالد در نقش مریدای جسور کاملاً جا افتاده و قابل باور است. همچنین صدای اِما تامپسون در نقش ملکه الینور که همواره نگران مریدا می باشد، مثل همیشه عالی بوده. صدای بیلی کانلی پیشکسوت هم در نقش فرگوس مثل همیشه بی نقص می باشد. بیلی کانلی همیشه انتخاب مطمئنی برای صداپیشگی بوده است.

در مجموع می توان گفت انیمیشن « شجاع » اثری زیبا مانند اکثر ساخته های کمپانی پیکسار است. پیام اصلی این انیمیشن که قصد دارد به مخاطبش ارائه دهد این است که همواره یکدیگر را دوست داشته باشید و اگر هم روزی با یکدیگر اختلاف پیدا کردید ، هرگز این را به حساب دشمنی نگذارید. این هم از پیام اخلاقی!

گفتگوی هم میهن...