گردن کلفتی رئیس اقلیمِ بحران‌زده برای دولت مرکزی عراق

بخش زیادی از درآمد دولت اقلیم کردستان به پرداخت حقوق کارمندان اختصاص پیدا کرده است، براساس بودجه دولت اقلیم کردستان، هفتاد درصد درآمد دولت اقلیم صرف پرداخت حقوق می شود. از دولت اقلیم کردستان یک میلیون و چهارصد هزار نفر حقوق دریافت می کنند که پرداخت حقوق این افراد به صورت ماهیانه برای دولت اقلیم هزینه ای بالغ بر 740 میلیون دلار به همراه دارد.

هم اکنون هفتصد هزار نفر کارمند در دولت اقلیم کردستان مشغول به کار هستند، این در حالی است که جمعیت کنونی ساکن در اقلیم هشت میلیون نفر است، از این هشت میلیون هم تنها پنج میلیون نفر شهروندان اصلی اقلیم کردستان هستند و سه میلیون دیگر از آوارگان جنگی عراق، سوریه و اتباع کشورهای دیگر خارجی می باشند.

پرداخت نشدن حقوق کارمندان دولت اقلیم کردستان تبعات زیادی برای مردم این منطقه داشته و بر روحیه مردم اثر منفی گذاشته است، کارمندان اقلیم توان خریدشان به شدت کاهش پیدا کرده و این روزها برای گذران زندگی خود مجبور به گرفتن قرض و وام از دیگران هستند.

اقلیم کردستان این روزها در حالی از مشکلات اقتصادی رنج می برد که طی یک دهه اخیر سالیانه هفده درصد از بودجه عراق را دریافت می کرد که مبلغ این بودجه در سال های اخیر به رقمی بالغ بر ده میلیارد دلار رسیده بود.

دولت اقلیم کردستان با وجود داشتن درآمدهای میلیاردی در سال های اخیر به جای اینکه به اقتصادش تنوع بدهد و این پول سنگین را در زیرساخت های صنعتی، اقتصادی، گردشگری و کشاورزی اقلیم سرمایه گذاری کند، آن را صرف واردات کالاهای مصرفی کرد. حدود 95 درصد کالاهایی که در اقلیم کردستان مصرف می شود، وارداتی است و اقلیم کردستان بیشتر کالاها را از ایران و ترکیه وارد می کند.

در سال های اخیر به دلیل بالا رفتن قیمت نفت، اقلیم کردستان عراق شاهد رونق اقتصادی زیادی بود که به تبع این مساله، ساخت و سازهای زیادی در این منطقه صورت گرفت، اما به دلیل کاهش قیمت نفت و شروع بحران اقتصادی در اقلیم کردستان، ساخت و سازها عموما در این منطقه متوقف شد.

کاهش درآمدهای نفتی اقلیم کردستان ریشه در اختلافات نفتی بین منطقه اقلیم و دولت مرکزی عراق هم دارد. تا چند سال پیش حکومت اقلیم براساس توافقی در ازای تحویل نفت این منطقه به دولت مرکزی، هفده درصد بودجه عراق را دریافت می کرد، اما در چند سال اخیر بر اثر اختلافات سیاسی و اقتصاید بین اقلیم و دولت مرکزی این توافق دیگر ادامه پیدا نکرد و اقلیم خودش به صورت مستقل از دولت عراق، نفتش را صادر کرد، مساله ای که باعث کاهش درآمد نفتی این منطقه شد.

ضرر داعش برای دولت اقلیم

یکی از دلایل بحران اقتصادی منطقه اقلیم کردستان، ظهور داعش در عراق و حمله این گروه تروریستی به منطقه اقلیم بود. گرچه که با مقاومت نیروهای پیشمرگه، تروریست های داعشی موفق نشدند در اقلیم کردستان پیشروی کنند، اما به هر حال صرف حضور داعش در مرزهای اقلیم ضربه سنگینی را به اقتصاد این منطقه وارد کرد. با بروز خطر امنیتی داعش در منطقه اقلیم، بسیاری از سرمایه گذاران و شرکت های خارجی از این منطقه خارج شدند و آرزوی اقلیم برای توسعه سریع از طریق جذب سرمایه گذاری خارجی از بین رفت.

در ابتدای شروع بحران اقتصادی اقلیم کردستان تصور می شد که این بحران چند ماهه تمام شود و وضعیت این منطقه به حالت عادی برگردد، اما اکنون دو سالی است که بحران اقتصادی اقلیم ادامه دارد، با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی اقلیم هم به نظر نمی رسد که وضعیت اقتصادی این منطقه در آینده نزدیک بهبود پیدا کند و بحران اقتصادی اقلیم به پایان برسد.

می توان گفت که دولت اقلیم کردستان در واقع به صورت غیرمستقیم اعلام ورشکستگی کرده است. حتی خود مسئولین منطقه اقلیم هم به آینده امیدوار نیستند. قباد طالبانی، معاون نخست وزیر اقلیم کردستان هم اخیرا طی سخنانی نسبت به سونامی بحران اقتصادی در این منطقه هشدار داد، سونامی که به گفته این مقام در صورت بی توجهی کشتی اقتصاد اقلیم را غرق خواهد کرد.

استقلال کامل اقلیم کردستان از دولت عراق و تشکیل دولت کردستان عراق در دوره کنونی از لحاظ اقتصادی به هیچ وجه به صلاح این منطقه نیست، این در حالی است که مسعود بارزانی رئیس اقلیم بارها تهدید به استقلال کردستان عراق کرده و همیشه از قریب الوقوع بودن این اتفاق سخن می گوید.

اکنون که کردستان عراق باز هم از حمایت دولت مرکزی در بخشی از حوزه ها برخوردار می باشد، به بحران های جدی در حوزه اقتصاد رسیده است، اما اگر اقلیم کردستان به دنبال جدایی کامل از عراق باشد، قاعدتا از حمایت های دولت مرکزی عراق محروم می شود و در آن صورت امیدی به حل بحران اقتصادی در اقلیم کردستان عراق وجود ندارد.

بی کفایتی دولت اقلیم

برخی از کارشناسان در منطقه اقلیم کردستان معتقدند که حکومت اقلیم کفایت و شایستگی لازم برای اداره این منطقه را ندارد. آنها برای اثبات مدعای خود به شیوع فساد در سطح گسترده در نهادهای حکومتی اقلیم اشاره می کنند. براساس ادعای این کارشناسان هم اکنون بخش های زیادی از اقتصاد اقلیم در انحصار شرکت های وابسته به سران، سیاستمداران و احزاب این منطقه می باشد که این مساله به ناکارآمدی و فساد اقتصادی در سطح سیاستمداران اقلیم کردستان منجر گشته است. همچنین اقتصاد در منطقه اقلیم هم شفاف نیست و هیچ کس از آمار واقعی صادرات نفت این منطقه خبر ندارد.

مخالفت ایران و ترکیه با استقلال اقلیم کردستان

مشکل دیگر اقلیم کردستان برای استقلال، مخالفت کشورهای مجاور این منطقه به خصوص ترکیه و ایران با این مساله است. این دو کشور به شدت مخالف استقلال اقلیم کردستان هستند، چون استقلال اقلیم می تواند آتش درگیری ها را در مناطق کردنشین این کشورها شعله ور کند. به همین خاطر این دو کشور دست به هر کاری می زنند تا اقلیم به استقلال کامل نرسد.

اقلیم کردستان به دلیل اینکه راه دسترسی مستقیم به دریا ندارد، برای صادرات و واردات کالا از خاک کشورهای مجاور خود همچون ایران و ترکیه استفاده می کند، مساله ای که باعث می شود که این دو کشور ابزار فشاری قوی بر روی اقلیم برای چشم پوشی کردن از استقلال کامل از عراق داشته باشند.

اختلافات سیاسی شدید در اقلیم کردستان

یک مساله دیگر در خصوص اقلیم کردستان این است که هم اکنون اختلافات سیاسی زیادی در بین سیاستمداران این منطقه وجود دارد. برخی از گروه های سیاسی در اقلیم کردستان همچون جنبش تغییر مخالف ادامه ریاست مسعود بارزانی بر اقلیم هستند، مساله ای که باعث شده که بارزانی در اقدامی غیرقانونی در ماه های اخیر اجازه ورود نمایندگان مجلس و وزرای جنبش تغییر را به شهر اربیل مرکز اقلیم ندهد تا ریاستش بر اقلیم ادامه پیدا کند.

برخی در اقلیم کردستان، مسعود بارزانی را به دیکتاتوری متهم می کنند، آنها می گویند که بارزانی و بستگانش از ده ها سال پیش قدرت را در اقلیم به انحصار خود درآوردند و براین اساس بخش های مختلف اقتصاد این منطقه را در دست گرفتند، آنها همچنین بسیاری از پرونده های فساد اقتصادی اقلیم را به بارزانی و بستگان نزدیکش نسبت می دهند.

استقلال اقلیم کردستان؛ بلوف سیاسی

در وضعیت کنونی سخن گفتن از استقلال کامل اقلیم کردستان بیشتر به یک بلوف سیاسی شباهت دارد که مسئولان اقلیم برای فشار آوردن به مسئولان عراقی و کشورهای دیگر به آن تهدید می کنند. در صورت استقلال کامل کردستان عراق، به نظر می رسد که وضعیت اقتصادی این منطقه به مراتب بدتر از وضعیت کنونی بشود. به همین دلیل پیش بینی نمی شود که حداقل در آینده نزدیک این اتفاق بیفتد.

گفتگوی هم میهن...

ما را در سایت گفتگوی هم میهن دنبال می کنید

برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان fhammihan بازدید : 99 تاريخ : پنجشنبه 9 ارديبهشت 1395 ساعت: 17:55