بیماری گواتر چیست؟خواندن بهتر این مقاله در اینجا
غدهی تیروئید یک غدهی ترشح داخلی بدن و “پروانه” شکل در قسمت جلوی گردن میباشد.این غده از سه قسمت لوب راست ، لوب چپ و ساقه(قسمت میانی) تشکیل میشود. وزن این غده در نوزاد 1 گرم و در افراد بالغ 15 الی 20 گرم است.با زندگی ایده آل همراه باشید تا با بیماری گواتر بیشتر آشنا شوید.
خواندن بهتر این مقاله در اینجا
هورمونهای تیروئید که توسط غدهی تیروئید ترشح میشود بر روی تپش قلب،تنفس،هاضمه و سیستم عصبی،روح و روان و دیگر اندامهای داخلی تاثیر میگذارد و برای انجام فعالیتهای حیاتی انسان لازم است. در نوزادان این غده نسبت به بزرگسالان بدلیل تاثیر آن بر رشد فیزیکی بخصوص رشد مغز نوزاد دارای اهمیت بیشتری است.
“گواتر” به معنای حجیم شدن غدهی تیروئید است که ممکن است منتشر شده یا بصورت نقطهای در گرههای درونی غده (گرهای) در یک بخش از غده باشد. درصورت مبتلا شدن به گواتر امکان دارد غده تیروئید درحد نرمال،کم یا بیشتر کار کند.
خواندن بهتر این مقاله در اینجا
به کم کاری تیروئید “هیپوتیروئید” و به پرکاری تیروئید “هایپرتیروئید” میگویند. در نوزادان کمبود هورمون تیروئید باعث بیماری “هیپوتیروئید مادرزادی” میشود که درصورت درمان نشدن باعث عقبماندگی ذهنی خواهد شد.
گواتر چرا و چگونه ایجاد میشود؟
کمبود ید مهمترین دلیل ایجاد گواتر است. ید یک عنصر موجود در ذات هورمون تیروئید بوده و برای تولید و ترکیب آن نیز لازم است. برای ترشح کافی هورمون تیروئید وجود مقدار کافی ید لازم است.درصورت عدم وجود ید،غده تیروئید برای تولید هورمون بیش از حد کار کرده و همچنین نمیتواند بمقدار کافی هورمون تولید کند که این باعث حجیم شدن غده تیروئید میشود، که هیپوتیروئید نام دارد.
بهترین و بزرگترین منبع ید،استفاده از نمک یددار بجای نمک معمولی است.اما این را بدانید استفاده از نمک یددار نیز باید به طریق و اندازه درست باشد.
انواع گواتر:
گواتر اندمیک: بدلیل کمبود ید که اصلیترین عنصر برای ترشح هورمون تیروئید است،بوجود میآید.
گواتر اسپورادیک(پراکنده): این نوع گواتر بدلیل کمبود ید نیست،دلیل این گواتر غیرسمی اکثرا معلوم نیست.اما از داروهای حاوی لیتیم میتواند نشئت بگیرد. از لیتیم در داروهای درمان نامتعادلیهای روحی استفاده میشود.ابتلا به گواتر پراکنده تاثیری روی ترشح هورمونهای تیروئید نداشته واعمال غده تیروئید اکثرا نرمال است.
گواتر گرهای سمی یا چندتایی: این نوع گواتر با حجیمتر شدن،داخل غده گره یا گرههایی ایجاد میشود.خود این گرهها نیز به نوبهی خود هورمون تیروئید ترشح کرده و باعث بوجود آمدن علائمی شبیه “هایپرتیروئید” میگردد.عموما سبب گواتر میشود.دلایل دیگر این بیماری در ادامه ذکر خواهد شد.
خواندن بهتر این مقاله در اینجا
بیماری قارچی: دلیل بیماری قارچی،این است که،غده تیروئید بیش از حد نرمال هورمون ترشح میکند و “هایپرتیروئید” بوجود میآید.ترشح زیاد هورمون باعث افزایش حجم غده و ابتلا به گواتر میشود.
تیروئید هاشیموتو: یک بیماری تیروئید ناشی از خاصیت خودایمنی بدن است. اکثرا بدن بیدلیل نسبت به غده تیروئید جنگ اعلام میکند و باتولید پادتن به تیروئید حمله میکند. در بیماری هاشیموتو غدهی تیروئید درابتدا به اندازه نرمال تیروئید ترشح میکند و به مدت کوتاه امکان دارد به هایپرتیروئید دچار شود،اما پس از مدتی بدلیل ترشح تیروئید به مقدار کم به “هیپوتیروئید” مبتلا میشود.مقدار بسیار کم ترشح تیروئید باعث میشود غده هیپوفیز هورمون تحریک تیروئید تولید کند و با افزایش تولید هورمون تیروئید،غده تیروئید بزرگ میشود.
چه کسانی ریسک ابتلا به گواتر دارند؟
یکی از دلایل ابتلا به بیماریهای تیروئید و گواتر،دلیل ژنتیکی و ارثی است.یکی دیگر از فاکتورهای ابتلا به گواتر کمبود عنصر ید در بدن است.زمانهای افزایش نیاز به ید در دوران کودکی،بلوغ و حاملگی است.ریسک ابتلا به گواترو بیماری تیروئید در بانوان بیشتر از آقایان است. غدهی تیروئید باید بصورت بازهای بوسیله پرتودرمانی ویا سایر روشها از لحاظ کارایی و سایر جوانب کنترل شود تا درصورت نیاز پیشگیریهای لازم انجام شود.
خواندن بهتر این مقاله در اینجا
علائم ابتلا به گواتر کدامند؟
بزرگترین نشانه ابتلا به گواتر ورم گردن است.اگر در داخل غده تیروئیدتان گرههایی ایجاد شده باشد(در ابعاد میلیمتری تا سانتیمتری)این خود میتواند باعث ورم گردن شود که نشانی از گواتر است.البته امکان دارد حجیم شدن تیروئید رو به داخل باشد و ورم آن از خارج قابل مشاهده نباشد. بوسیله USG تیروئید میتوان ابعاد غده تیروئید را بدقت اندازه گرفت و درصورت وجود شرایط غیرنرمال آن را درمان کرد. از علائم دیگر آن اختلال در قورت دادن غذا،احساس فشار درناحیه گردن،سرفههای مکرر،گرفتگی صدا و … است. از نشانههای ابتلا بودن به هیپوتیروئید یا همان کمکاری تیروئید بیحالی،احساس خستگی بیش از حد،احساس سرما،عدم تمرکز حواس و یبوست است.و یا اگر مبتلا به پرکاری تیروئید هستید، عدم کنترل اعصاب، عرق کردن بیش از حد،مشکل خواب و ریزش مو از علائم آن میباشد.
گواتر چگونه تشخیص داده میشود؟
در ابتدا یک معاینه فیزیکی توسط یک پزشک باتجربه بسیار مهم است. درمرحله بعدی بوسیله سونوگرافی میتوان اندازه غده تیروئید،بزرگی آن، همگن با ناهمگن بودن بافت،تکی یا دارای چندین گره بودن غده تیروئید تشخیص داده میشود. اندازهی گرههای داخلی نیز بوسیله سونوگرافی مشخص میشود.درصورت نیاز برروی گرهها عمل بیوپسی آسپریپسیون سوزن نازک انجام میشود.بوسیله آزمایش خون مقادیر هورمون تیروئید و پادتنها تشخیص داده میشود. مقدار ید بدن نیز بوسیله آزمایش ادرار مشخص میگردد.
خواندن بهتر این مقاله در اینجا
گواتر چگونه درمان میشود؟
درمان این بیماری از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.درصورت ابتلا بودن به کمکاری یا پرکاری تیروئید و بدنبال آن ایجاد گواتر، درمان دارویی ممکن است کافی باشد. تیروئیدوکتمی که به معنای خارج کردن تیروئید بوسیله جراحی است،درصورت بسیار حجیم شدن گواتر، جواب نگزفتن از درمان دارویی و یا ابتلا به سرطان تیروئید انجام میشود.
درصورت تشخیص گواتر ناشی از گرههای سمی،از روش درمان رادیواکتیوی ید استفاده میشود.
غده تیروئید و هورمونهای ترشح شونده توسط آن برای سلامتی و کیفیت زندگی ما تاثیر بسزایی دارند. برای همین سعی کنید بیماریهای ناشی از این غده را بهسرعت تشخیص داده شده،و کنترل و درمان شوند.
گفتگوی هم میهن...
ما را در سایت گفتگوی هم میهن دنبال می کنید
برچسب : بیماری,گواتر,چیست؟, نویسنده : محمد رضا جوادیان fhammihan بازدید : 84 تاريخ : پنجشنبه 16 شهريور 1396 ساعت: 16:18