ریش گذاشتن و محاسن آن

آزادی اندیشه ، با پشم و ریش نمی شه

تاریک فکر ترین و کوته نظرترین افراد اند ، که به جای علم ومنطق ابتدا به رسم مدّعیان ظاهرشان را به مثلاً روشن فکران شبیه می کنند .

شخصی با صورتی که تنها چند تار مو بر آن روییده بود به حضور امام علی (ع) آمد ، امام تا صورت ایشان را دیدند ، لبخندی زدند ، اوخجالت کشید و در ملاقات بعدی آن چند تار را تراشید ، تا امام صورتش را دیدند روی از او برگردانده و او را به خاطر تراشیدن آن چند تار ریش بازخواست کردند و فرمودند : لبخند من برای این بود که ملائکی را می دیدم که حتی آن چند تار موی صورت تو را شانه می کردند و اکنون آتش جهنم را در صورت تو شعله ور می بینم .

به جهت هویدا سازی خوبی های این عمل پسندیده ، مطالبی جمع آوری نموده ام که به نظر تان می رسانم :


ریش تراشی به هیئت بنی مروان و بنی امیه است .

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند : تراشیدن ریش از مُثله است و هرکه مُثله کند ، بر او باد لعنت خدا (و مُثله کردن به معنی بریدن گوش یا بینی محکوم برای عبرت گرفتن دیگران است. امروزه این واژه به معنای بریدن اعضاء بدن یک فرد به صورتی که تکه‌تکه شود نیز به کار می رود).

و نیز ایشان فرمودند : نیست از ما کسیکه با بیحیایی و وقاحت سخن بگوید و مال خود را تبذیر کند و ریش را بتراشد .

و نیز می فرمایند : شارب ( سبیلها ) را از ته بگیرید و ریش را بلند بگذارید و به یهودیان و گبرها خود را شبیه مگردانید ( گبرها ریشهای خود را چیدند و سبیلهای خود را زیاد کردند ) .

امام حسن (علیه السلام) می فرمایند : سبب هلاکت قوم لوط ده خصلت بود ، و شمرد از آن ده خصلت ، بریدن ریش با مقراض را .

فقیر گوید : من این جمله را از کلمه طیبه نقل کردم و در حدیث است در ذیل آیه شریفه : و اذا بتلی ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن / که گرفتن سبیل و گذاشتن ریش از آن عشره حنفیه است و ..... و ممکن است استدلال کرده شود به اخبار دالّه بر عدم جواز تشبیه مردان به زنان چون که با ریش تراشیدن ، شبیه به زن می شود .

حضرت صادق در توحید مُفضَل فرموده که بیرون آمدن مو بر صورت باعث عزت او است زیرا که به واسطه ی آن ازحدّ کودک بودن و شباهت به زنان داشتن بیرون می آید .

حضرت رضا فرموده : حق تعالی زینت داده مردانرا به ریش و قرار داده ریش را فضیلتی از برای مردان که به آن امتیاز پیدا کنند از زنان .

خبری است مروی از حضرت صادق که شخصی لز قوم عاد تکذیب حضرت یعقوب کرد ، آن حضرت بر او نفرین کرد که ریش او ریخته شود و آن چنان هم شد ( از اینخبر معلوم می شود کثرت قبح و شناعت بیمو بودن صورت مرد پیر ، که حضرت یعقوب در عوض تکذیب آن مرد این عقوبت را برای او اختیار کرد ) .

مخفی نماند که ریش تراش محروم است از بسیاری از فواید و برکات ، از جمله خضاب است که وارد شده یک درهم در خضاب افضل است از انفاق هزار درهم در راه خدا و در خضاب چهارده خصلت است : دور می کند باد را از گوش ها و روشن می کند چشم را ... الخ . و هم محروم است از شانه کردن ریش و فوائدی که بر آن مترتّب است و آن برطرف کردن فقر و بردن وباء است و هرکه هفتاد مرتبه ریش خود را شانه زند که بشمرد آن را یک یک ، چهل روز شیطان نزد او نشود .

( در ضمن اگر نظافت در حفظ ریش رعایت نشود و از حدّی که سفارش شده تجاوز کند و دوشاخ شود و به حدی برسد که از مشت بلندتر شود ، به روایت معصوم (علیهم السلام) ، در رتبه ی احمق ها خواهیم بود )

من نمی دانم شخصی که ریش خود را تراشیده در دعای رجب {یا من ارجو لکل خیر} عوض ریش خود که در مشت بگیرد و به جای {حرّم شیبتی علی النّار} چه خواهد گفت و چگونه خود را محروم می کند از توجه حق تعالی و یا نشنیده ؛ کسی که می خواهد حق تعالی بر او ترحّم فرماید و او را از آتش جهنم نجات دهد بعد از نمازها بگیرد ریش خود را به دست راست و کف دست چپ را به آسمان بگشاید و هفت مرتبه بگوید : یا رب محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و عجل فرج آل محمد ، پس سه دفعه با همان حال بگوید : یا ذالجلال و الاکرام صل علی محمد و آل محمد و ارحمنی و اجرنی من النار .

نگارنده : مهدی پرده نشین / متخلص به مهیار خراسانی

(کلیه مطالب فوق به نقل ازکتاب منتهی الآمال شیخ عباس قمی ، جلد دوم ، صفحه 606 می باشد )